Προεδρεύοντας στην ημερίδα Ocean Hull Workshop στο 150ο ετήσιο συνέδριο της Διεθνούς Ένωσης Ναυτασφαλίσεων (IUMI) στο Βερολίνο (Γερμανία), ο Ηλίας Τσακίρης, Γενικός Διευθυντής της American Club Europe, Διευθύνων Σύμβουλος της Hellenic Hull και Πρόεδρος της Επιτροπής Ocean Hull της IUMI, ξεκίνησε λέγοντας:
«Καθώς γιορτάζουμε αυτό το ορόσημο, μας υπενθυμίζεται τι κληρονομήσαμε αλλά και η ευθύνη μας να προετοιμαστούμε για το μέλλον. Ο τομέας της θαλάσσιας ασφάλισης έχει μακρά ιστορία προσαρμοστικότητας και τώρα, περισσότερο από ποτέ, πρέπει να παραμείνουμε ευέλικτοι καθώς ο κόσμος γύρω μας αλλάζει».
Τόνισε τη συνεχιζόμενη αύξηση των παγκόσμιων ασφαλίστρων θαλάσσιων μεταφορών, τα οποία αυξήθηκαν κατά 7,6% το 2023, φθάνοντας τα 9,2 δισ. δολάρια ΗΠΑ. Εξήγησε ότι η αύξηση αυτή οφείλεται στην αυξημένη ναυτιλιακή δραστηριότητα και στην αύξηση της αξίας των πλοίων. «Οι πλοιοκτήτες επενδύουν στην αύξηση των στόλων τους με πιο τεχνολογικά προηγμένα πλοία για να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις του παγκόσμιου εμπορίου και κατά συνέπεια οι ασφαλιστές του κύτους του πλοίου έχουν επεκτείνει τις καλύψεις τους για αυτά τα περιουσιακά στοιχεία υψηλότερης αξίας».
Ωστόσο, προειδοποίησε για πιθανές προκλήσεις στον ορίζοντα από την είσοδο νέας χωρητικότητας στην αγορά, ιδίως μέσω των υφιστάμενων ασφαλιστών που επιδιώκουν ταχεία ανάπτυξη.
Ο κ. Τσακίρης αναφέρθηκε επίσης στις αλλαγές στη δραστηριότητα των αποζημιώσεων, σημειώνοντας ότι το 2023 παρατηρήθηκε αύξηση της συχνότητας και του κόστους των αποζημιώσεων σε σύγκριση με τα τελευταία χρόνια, αν και παρέμειναν σε προπανδημικά επίπεδα. «Καθώς προχωράμε προς το 2024, η κατάσταση φαίνεται να σταθεροποιείται», σημείωσε.
Τόνισε ότι το περιβάλλον μετά την πανδημία εισήγαγε νέες δυναμικές στο τοπίο των αποζημιώσεων, αλλά ο κλάδος προσαρμόζεται αναλόγως. «Βλέπουμε αλλαγές, αλλά ο κλάδος ανταποκρίνεται καλά. Η διακύμανση των απαιτήσεων είναι κάτι που θα συνεχίσουμε να παρακολουθούμε, αλλά οι προοπτικές είναι πιο ισορροπημένες προς το παρόν».
Διαταραχές στις εμπορικές διαδρομές
Ένα από τα σημαντικά ζητήματα που έθεσε ο κ. Τσακίρης ήταν ο αντίκτυπος των γεωπολιτικών εντάσεων στους παγκόσμιους εμπορικούς δρόμους, ιδίως στη Μέση Ανατολή. Επεσήμανε τη συνεχιζόμενη κρίση στην Ερυθρά Θάλασσα, όπου οι δραστηριότητες των ανταρτών Χούθι έχουν οδηγήσει σε σημαντικές διαταραχές. «Πολλοί πλοιοκτήτες αποφεύγουν τη διώρυγα του Σουέζ, επιλέγοντας μακρύτερες διαδρομές γύρω από την Αφρική για να διασφαλίσουν τα πλοία και τα πληρώματά τους», δήλωσε ο Τσακίρης.
Αυτή η στροφή, εξήγησε, δεν είναι χωρίς συνέπειες. «Αυτά τα μακρύτερα ταξίδια εκθέτουν τα πλοία σε άγνωστα νερά και λιγότερο ανεπτυγμένα λιμάνια, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο ζημιών και καθυστερήσεων. Η έλλειψη εγκαταστάσεων διάσωσης και επισκευής σε αυτές τις εναλλακτικές διαδρομές σημαίνει ότι ακόμη και μικρά περιστατικά μπορούν να κλιμακωθούν σε σημαντικές αξιώσεις».
Εκτός από τους επιχειρησιακούς κινδύνους, ο κ. Τσακίρης αναφέρθηκε και στο περιβαλλοντικό τίμημα αυτών των δρομολογίων που αλλάζουν διαδρομή. Με τις μεγαλύτερες αποστάσεις προκύπτουν αυξημένη κατανάλωση καυσίμων και υψηλότερες εκπομπές ρύπων, σημείωσε. «Ενώ, η βαθμολογία CII μπορεί να φαίνεται βελτιωμένη, τα πλοία καίνε περισσότερα καύσιμα καθώς κάνουν αυτές τις μεγαλύτερες διαδρομές, γεγονός που επηρεάζει άμεσα το αποτύπωμα άνθρακα του κλάδου. Αυτό αποτελεί σοβαρή ανησυχία καθώς εργαζόμαστε για τη μείωση των εκπομπών σύμφωνα με τους διεθνείς στόχους. Πρέπει να βρούμε λύσεις που όχι μόνο να πληρούν τις κανονιστικές απαιτήσεις αλλά και να μειώνουν πραγματικά τον αντίκτυπο της παγκόσμιας ναυτιλίας στις εκπομπές άνθρακα».
Ο Ηλίας Τσακίρης διερεύνησε επίσης το μεταβαλλόμενο τοπίο κινδύνου ως αποτέλεσμα των γεωπολιτικών εντάσεων. «Οι ασφαλιστές είναι όλο και πιο επιφυλακτικοί όταν πρόκειται για πλοία με προσεγγίσεις σε περιοχές υψηλού κινδύνου», δήλωσε. «Οι εμπειρίες του παρελθόντος σε ζώνες συγκρούσεων, ιδίως γύρω από την Ερυθρά Θάλασσα, παίζουν μεγαλύτερο ρόλο στις εκτιμήσεις κινδύνου».
Εξήγησε ότι οι κυρώσεις και οι γεωπολιτικές πιέσεις έχουν καταστήσει πιο περίπλοκη την ασφάλιση πλοίων με δεσμούς με χώρες όπως οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και το Ισραήλ. «Η επιλογή των κινδύνων γίνεται όλο και πιο επιλεκτική. Οι ασφαλιστές εξετάζουν προσεκτικά τόσο τους φυσικούς όσο και τους πολιτικούς κινδύνους».
Μελλοντικές προοπτικές
Κοιτάζοντας προς το μέλλον, υπογράμμισε τις συνεχιζόμενες προσπάθειες του κλάδου για την υποστήριξη της μετάβασης σε μια πιο βιώσιμη ναυτιλία. «Η ώθηση προς πλοία διπλού καυσίμου και η διερεύνηση εναλλακτικών καυσίμων αλλάζει τη σύνθεση του παγκόσμιου στόλου. Οι παραδόσεις νέων πλοίων είναι ισχυρές, αλλά βλέπουμε επίσης μια γήρανση του στόλου, η οποία φέρνει τις δικές της προκλήσεις».
Μια σημαντική ανησυχία είναι ο αυξανόμενος «σκοτεινός στόλος» - σκάφη με ασαφή ιδιοκτησία και συχνά αμφίβολη ταξινόμηση. «Αυτός ο λεγόμενος «σκοτεινός στόλος» παρουσιάζει σημαντικούς κινδύνους για τις ναυτασφαλιστικές εταιρείες. Τα πλοία αυτά συχνά τα διαχειρίζονται αμφισβητήσιμες οντότητες και η έλλειψη διαφάνειας καθιστά δύσκολη την εκτίμηση της ευθύνης σε περίπτωση ατυχημάτων ή ρύπανσης. Πρόκειται για μια αυξανόμενη ανησυχία για τους ναυτασφαλιστές».
Παρά τις πολλές προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο κλάδος, ο κ. Τσακίρης επαναβεβαίωσε τη δέσμευση της IUMI για την προώθηση της αριστείας στην ανάληψη ασφαλιστικών κινδύνων. «Η εκπαίδευση και η τεχνογνωσία είναι πιο σημαντικές από ποτέ», δήλωσε. «Μέσω πρωτοβουλιών όπως το Masterclass της IUMI στην ασφάλιση γάστρας που θα ανακοινωθεί σύντομα, διασφαλίζουμε ότι οι επαγγελματίες μας έχουν τις δεξιότητες που χρειάζονται για να περιηγηθούν σε αυτούς τους πολύπλοκους καιρούς».
Κατέληξε αναγνωρίζοντας ότι, ενώ το μέλλον επιφυλάσσει πολλές αβεβαιότητες, ο κλάδος των θαλάσσιων ασφαλίσεων ανέκαθεν ευημερούσε χάρη στην ικανότητά του να προσαρμόζεται. «Εδώ και 150 χρόνια, εξελισσόμαστε και αναπτυσσόμαστε. Καθώς κοιτάμε προς το μέλλον, πρέπει να συνεχίσουμε να καινοτομούμε, να εκπαιδεύουμε και να προστατεύουμε την παγκόσμια ναυτιλιακή βιομηχανία για τα επόμενα 150 χρόνια και πέραν αυτών».
