Οι φίλαθλοι θυμούνται τον Μιχάλη Τροχανά αλλά ίσως ελάχιστοι την περιβόητη εταιρεία ΣΟΕ που αποτελούσε έναν πυραμιδικό όμιλο εταιρειών που διεύθυνε ο ίδιος ως ιδιοκτήτης και το περιβόητο χωριό στην Σητεία της Κρήτης. Οι μηνύσεις σήμερα μεταξύ «ομάδων» ιδιοκτητών που έκαναν το λάθος και αγόρασαν τότε (δεκαετία '90) δίνουν και παίρνουν.
Στα τέλη της δεκαετίας του ’90, ο ιδιοκτήτης της ΣΟΕ παρουσίασε το φιλόδοξο project της δημιουργίας ενός πρότυπου οικισμού στην περιοχή Ανάλουκας, λίγο μετά τη Σητεία στην Κρήτη.
Το αρχικό σχέδιο του Τροχανά, προέβλεπε την δημιουργία επτά παραθεριστικών οικισμών, ωστόσο εν τέλει προχώρησε μόνο ο ένας. Πράγματι, στον δρόμο προς το Βάι, χτίστηκε ο περίφημος οικισμός “Διόνυσος”, γνωστός και ως “SΟE”.
Ο οικισμός ολοκληρώθηκε επί Τροχανά και τότε πουλήθηκε περίπου το 70-75% των ακινήτων. Τα ακίνητα αγοράστηκαν συγκεκριμένα από την εταιρεία του Μιχάλη Τροχανά “Ν. Π. ΑΚΕΤΕ”. Πρόκειται για έναν ιδιαίτερα πυκνοδομημένο οικισμό, που αποτελείται κυρίως από μικρές ιδιοκτησίες (από 30 έως 60 τ.μ. περίπου η καθεμία) – συνολικά περίπου 470 ακίνητα (κατοικίες και καταστήματα). Από αυτά, γύρω στα 60 έμειναν στην ΑΚΕΤΕ απούλητα, τα οποία εν τέλει κατασχέθηκαν από τράπεζες, ενώ ορισμένα μεταπουλήθηκαν.
Ο οικισμός σήμερα, πάντως, κατοικείται, ιδιαίτερα κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, αν και πολλά σπίτια είτε είναι τελείως εγκαταλειμμένα είτε δεν συντηρούνται και εμφανίζουν πολλά προβλήματα.
Μόνιμα διαμένουν περίπου 10 οικογένειες, ενώ το καλοκαίρι κατοικούνται έως και 200 σπίτια, τόσο από ιδιοκτήτες όσο και από επισκέπτες – τουρίστες που ενοικιάζουν επιπλωμένα διαμερίσματα.
Το βασικό πρόβλημα του οικισμού είναι οι κοινόχρηστοι χώροι που εμφανίζουν μια εικόνα εγκατάλειψης – κάτι που εν μέρει επιβεβαιώνουν και σχόλια τουριστών στο διαδίκτυο. Τα καταστήματα λειτουργούν μόνο κατά την τουριστική περίοδο, ενώ από τις πισίνες λειτουργεί σποραδικά μόνο η μία, αφού η μεγάλη έχει να λειτουργήσει πολλά χρόνια, λόγω προβλήματος εκ της κατασκευής.
Την ίδια ώρα, πρόβλημα αποτελεί και η… παραλία. Στην ουσία δεν υπάρχει παραλία μπροστά από τον οικισμό γιατί η ακτή είναι βραχώδης, ενώ η μικρή αμμουδιά που βρίσκεται σε κοντινή απόσταση είναι μία από τις πιο βρώμικες στην Κρήτη αφού τα θαλάσσια ρεύματα φέρνουν εκεί σκουπίδια. “Ήταν και παραμένει η χειρότερη παραλία της Μεσογείου”, μας είπε χαρακτηριστικά στο edolio5 μια πηγή. Το εν λόγω πρόβλημα είναι βέβαια γενικό σε όλη την Βόρεια Κρήτη, με τους ιδιοκτήτες ξενοδοχείων να επενδύουν σημαντικά σε λύσεις που βελτιώνουν την κατάσταση, όπως κυματοθραύστες και ρίψη άμμου.
Το πρόβλημα με τους κοινόχρηστους χώρους οφείλεται στην εμπλοκή πολλών ιδιοκτητών, που καθιστά δύσκολη την πληρωμή των κοινοχρήστων, ενώ κατά καιρούς δημιουργούνται τριβές και εντάσεις. Όταν τα σπίτια πουλήθηκαν από την ΑΚΕΤΕ, συστάθηκε ένα καταστατικό που καθορίζει ότι η πλειοψηφία των ιδιοκτητών θα διαχειρίζεται τα κοινόχρηστα, κάτι που τα πρώτα χρόνια λειτούργησε, ωστόσο μετά από τριβές το σχήμα τελικά διαλύθηκε. Μάλιστα, πηγή μας ανέφερε ότι υπάρχουν διάφορες ομάδες ιδιοκτητών που κάνουν μηνύσεις η μία στην άλλη. “Τα δικαστήρια στο Λασίθι πρέπει να ασχολούνται μόνο με τον Διόνυσο”, είπε χαρακτηριστικά.
Πριν λίγα χρόνια είχαν αναπτερωθεί οι ελπίδες για περαιτέρω αξιοποίηση της περιοχής και αναμόρφωση του “Διόνυσου”, όταν είχε ανακοινωθεί από την Επιτροπή Περιβάλλοντος της Περιφέρειας Κρήτης ότι εγκρίθηκε η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) για το έργου “Ανάπτυξη παραθεριστικής κατοικίας ‘Ανάλουκα I’, συνολικής έκτασης 367 στρεμμάτων, στη θέση Ανάλουκας του Δήμου Σητείας του Ν. Λασιθίου”. Επρόκειτο ουσιαστικά για μια επέκταση του “Διονύσου”, ενώ φορέας υλοποίησης του έργου εμφανίστηκε η εταιρεία: “Mantagu – Μαντάγκου Ανώνυμη Ξενοδοχειακή & Κατασκευαστική Εταιρεία” -“ΣΟΕ Κλαμπ (Soe Club)”. Η ΜΠΕ, όπως αναφερόταν, εκπονήθηκε για την περιβαλλοντική αδειοδότηση του έργου “Αξιοποίηση ιδιωτικής έκτασης 367 στρεμμάτων με δυναμικότητα πληθυσμού 3.700 ατόμων”.
Ωστόσο, η πραγματικότητα ήταν λίγο διαφορετική.
Η αλήθεια είναι ότι η εταιρεία Mantagu όντως έχει αγοράσει οικόπεδα που βρίσκονται γύρω από τον “Διόνυσο”. Όπως μας εξήγησε πηγή με γνώση της υπόθεσης, στην περιοχή υπάρχει μια μεγάλη έκταση, περίπου 680 στρεμμάτων. Από αυτά, τα 360 στρέμματα διατέθηκαν για ιδιωτική πολεοδόμηση, ενώ τα υπόλοιπα 320 στρέμματα είναι εκτός σχεδίου. Από την ιδιωτική πολεοδόμηση που υλοποιήθηκε το 1993, το ένα οικοδομικό τετράγωνο το ανέπτυξε η ΑΚΕΤΕ του Τροχανά κι έγινε ο περίφημος “Διόνυσος” και το υπόλοιπο αγοράστηκε από την Mantagu.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες προαπαιτούμενο της ιδιωτικής πολεοδόμησης είναι να υπάρχει Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) η οποία να αφορά τις υποδομές. Αυτή η μελέτη πρέπει να ανανεώνεται κάθε 10 χρόνια και αυτό αφορούσε ουσιαστικά η ανακοίνωση της Περιφέρειας Κρήτης για την Mantagu. Εν ολίγοις, η εταιρεία ανανέωσε απλά την ΜΠΕ, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι προτίθεται να προχωρήσει άμεσα σε κάποια επενδυτική κίνηση ή αξιοποίηση του ακινήτου. Μάλιστα, σύμφωνα με τις πληροφορίες, η εταιρεία, η οποία δραστηριοποιείται κυρίως στο κεντρικό Λονδίνο, δεν έχει γενικότερα επενδυτικά σχέδια για την περιοχή. Το οικόπεδο έχει προοπτικές, λόγω και της τοποθεσίας του, ωστόσο βρίσκεται σε μια αναπτυσσόμενη περιοχή και απαιτεί την υλοποίηση μεγάλων επενδύσεων σε υποδομές.
Ο Μιχάλης Τροχανάς απεβίωσε τον Μάρτιο του 2020, σε ηλικία 84 ετών.